سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

مدیرکل مدیریت بحران استان قم گفت: اگر پروژه‌های آبخیزداری بالادست پردیسان نبود شاهد مشکلات بسیاری در این منطقه می‌بودیم، کانال وسط پردیسان و دیگر مسیرهای جایگزین پاسخ‌گو نبود و آثار پروژه‌های پیشگیری از سیلاب را به خوبی در پردیسان مشاهده کردیم، چندین برابر آنچه در بالادست پردیسان هزینه کردیم بازگشت سرمایه داشته‌ایم.

 به گزارش روابط عمومی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم، محسن اروجی ظهر امروز در نشست میزگرد رسانه‌ای «واکاوی نقش آبخیزداری در جلوگیری از وقوع سیل و تهدیدهای پیش‌روی قم» که در دفتر خبرگزاری فارس قم برگزار شد، از برگزاری نشست‌های مختلف ستاد مدیریت بحران با حضور بهرام سرمست استاندار قم و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی به‌منظور کنترل و مدیریت سیلاب‌های قم یاد کرد و گفت: با وجود 17 رودخانه فصلی و تعداد زیادی آب‌راه از غربی‌ترین نقاط استان تا جنوب استان در فروردین‌ماه امسال شاهد سیلاب بوده‌ایم اما رودخانه قم‌رود با توجه به آسیب‌پذیری که در منطقه شهری وجود دارد بیشتر مورد توجه بوده است.

وی با بیان اینکه در روزهای نخست سال 98 در برخی از نقاط استان 78 میلی‌متر بارندگی را شاهد بودیم، اضافه کرد: این میزان بیش از بارندگی‌هایی بود که از اول مهرماه سال 97 اتفاق افتاده بود، برای بارش‌های تاریخ 12 فروردین‌ماه نیز نشست ستاد مدیریت بحران را تشکیل دادیم و با توجه به اینکه عطش زمین رفع شده بود با تهدید جدی‌تری روبرو بودیم به همین علت در روستاهای ابرجس و کرمجگان که سیلابی بودند اقدامات لازم را دنبال کردیم.

مدیرکل مدیریت بحران استان قم خاطرنشان کرد: مهم‌ترین اقدام در ایام بارندگی این بود که اجازه ندهیم در مناطق آسیب‌پذیر آب وارد مناطق مسکونی شود که در این راستا با مشارکت بخش خصوصی و شرکت‌های مختلف توانستیم آب را به داخل رودخانه‌ها هدایت کردیم.

وی افزود: اگر امروز مشاهده می‌کنیم که خسارت‌های قم نسبت به دیگر استان‌ها کمتر بوده برای این است که اقدامات پیشگیرانه و عملیات‌های مختلفی در روزهای بارانی توسط مجموعه‌های مختلف انجام شده است؛ با اعلام شرایط اضطراری سیل در کشور، به صورت هم‌زمان که در روستاها و بخش‌های استان درحال کمک به هم استانی‌های خود بودیم به استان‌های مختلف از جمله لرستان و خوزستان نیز نیروها و تجهیزات کمکی مختلفی را اعزام کردیم.

 اروجی با بیان اینکه موضوع کنترل سیلاب در محافل علمی مختلف درحال بررسی است، اظهار کرد: در حوزه مدیریت بحران، پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی مهم‌ترین عناصری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

وی تصریح کرد: وقوع سیلاب موضوعی طبیعی است چراکه تمامی روستاها و شهرها در کل کشور در بستر رودخانه‌ها یا در کنار منابع آبی شکل گرفته است؛ شکل‌گیری تمدن‌ها در کنار رودخانه‌ها و در کنار گسل‌هاست و در کنار آن‌ها منافع وجود دارد و اگر سیلاب نباشد پشت سدها آب نخواهیم داشت.

اروجی با تاکید بر اینکه در کنترل خسارات سیل، مردم، دهیاران و بخشداری‌ها نیز نقش قابل توجهی داشته‌اند، گفت: در مدیریتی که امسال صورت گرفت، دهیارانی که در اسفندماه سال گذشته در همایش مدیریت بحران شرکت کردند توانستند خسارت‌های ناشی از سیل را به حداقل برسانند.

وی خاطرنشان کرد: آماده بودن ما برای اینکه از آمدن سیلاب غافلگیر نشویم موضوع بسیار مهمی است، اگر مقایسه‌ای میان سیلاب 88 و 98 داشته باشیم متوجه می‌شویم که خسارت‌های ما در سال 88 بسیار سر و صدا کرد چراکه ماشین‌هایی در رودخانه مانده بودند و تعداد فوتی نیز داشتیم، این‌ها تبعات ما را زیاد کرد.

مدیرکل مدیریت بحران استان قم یادآور شد: 100 میلیون متر مکعب آبی که از رودخانه قمرود عبور کرد به قره‌چای نیز رسید اما در مسیر قره‌چای ساختمان و سازه‌ای نداشتیم به همین علت توجه هیچ فردی نیز به سمت آن جلب نشد.

وی با تاکید بر اینکه اطلاع‌رسانی مستمر در راستای کاهش رفتارهای آسیب‌زا بسیار مؤثر است، گفت: سیلاب‌های 98 امسال قم زنگ خطری برای سال‌های آینده بود چراکه اگر اقدامات پیشگیرانه لازم را دنبال نکنیم به شرایط پل‌دختر گرفتار خواهیم شد.

*رودخانه قم‌رود در سیلاب‌های اخیر 400 میلیون متر آورد داشته است

اروجی با اشاره به اینکه نزدیک به 110 میلیون متر مکعب ورود سد کوچری، 95 میلیون متر مکعب ورودی سد 15 خرداد، 105 میلیون متر مکعب ورودی رودخانه قمرود و 110 میلیون متر مکعب نیز آب پشت بندهای آبخیزداری کنترل شده است، گفت:  در مجموع 400 میلیون متر مکعب آورد قمرود بود که اگر از رودخانه می‌گذشت خسارات سنگینی را برای ما به دنبال می‌داشت.

وی از تشکیل قرارگاه بازسازی و نوسازی خسارت‌های وارد شده ناشی از سیلاب یاد کرد و گفت: نخستین نشست این قرارگاه با حضور معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم برگزار شده و تصمیم‌های مهمی برای کاهش خسارات ناشی از سیل‌های آینده در استان قم گرفته شده است که یکی از آن‌ها انتقال مردم ساکن در بستر رودخانه‌ها به مکان‌های دیگر است.

اروجی با بیان اینکه در هنگام وقوع سیلاب باید رفت و آمد روستاها و تغذیه آن‌ها را مدیریت کنیم، تصریح کرد: 13 فروردین‌ماه امسال رودخانه‌ها فعال بودند و اگر مردم به مناطق رودخانه‌ای می‌رفتند شاهد مشکلاتی می‌بودیم اما مردم همکاری کردند و هشدارها باعت شد که کمتر در نزدیکی رودخانه‌ها حضور یابند، این نشان از مشارکت مردم در کاهش خسارات ناشی از سیل است.

مدیرکل مدیریت بحران استان قم با تاکید بر اینکه مدیریت سیلاب بدون مشارکت مردم امکان‌پذیر نیست، مطرح کرد: درس آموخته‌های فعلی از سیل‌ها و حوادث می‌تواند موجب افزایش تجربه‌ها و کاهش خسارات آینده شود اما موضوع آموزش عمومی باید با محوریت رسانه‌ها و همچنین افزایش سازگاری مردم با طبیعت بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: امسال با توجه به سیلاب‌ها و بارندگی‌های ماه فروردین‌ماه آمار ریزگردها بسیار کمتر خواهد شد همانطور که سال گذشته نیز در اردیبهشت‌ماه بارندگی‌هایی داشتیم که در بهبود وضعیت بحرانی قم تاثیرگذار بود.

*بدون پروژه‌های آبخیزداری شاهد مشکلات بسیاری در قم می‌بودیم

اروجی ادامه داد: اگر پروژه‌های آبخیزداری بالادست پردیسان نبود شاهد مشکلات بسیاری در این منطقه می‌بودیم، کانال وسط پردیسان و دیگر مسیرهای جایگزین پاسخ‌گو نبود و آثار پروژه‌های پیشگیری از سیلاب را به خوبی در پردیسان مشاهده کردیم، چندین برابر آنچه در بالادست پردیسان هزینه کردیم بازگشت سرمایه داشته‌ایم.

وی اضافه کرد: در اردیبهشت‌ماه 97 نیز کارهای آبخیزداری از سیلابی بالادست پردیسان پیشگیری کرد و آورد اقتصادی خود را به اثبات رساند که اگر آثار این پروژه‌ها را نمی‌دیدیم به دنبال توسعه آن‌ها نبودیم.

اروجی با اشاره به اجرای پروژه‌های آبخیزداری در مناطق مختلف استان قم تصریح کرد: هر سال با بارش‌های کم در روستای طایقان مشکل داشتیم اما امسال با این حجم بارش قابل توجهی سیلابی در این روستا مشاهده نکردیم چراکه حجم بارندگی‌ها وقتی بیشتر می‌شود سازه‌های تاخیری پروژه‌های آبخیزداری با تاخیر در حرکت روان‌آب‌ها، از وقوع سیلاب جلوگیری می‌کنند.

*خسارات ناشی از سیلاب در قم 205 میلیارد تومان برآورد شده است

وی با بیان اینکه بدون پروژه‌های آبخیزداری حجم آب ورودی رودخانه قمرود بیش از سه برابر افزایش می‌یافت، گفت: مجموع خسارت‌های ناشی از سیلاب‌های اخیر که تاکنون برآورد شده بیش از 205 میلیارد تومان است که در 27 بخش مختلف از جمله کشاورزی، راه‌ها و اماکن به ثبت رسیده است.

اروجی از بیمه مکمل به‌عنوان مدیریت بحران نام برد و تصریح کرد: اعتبارات دولتی برای جبران خسارات ناشی از سیل کافی نیست به همین علت دستگاه‌های اجرایی و مردم باید به سمت بیمه کردن اماکن مسکونی، تجاری و کشاورزی سوق یابند تا در صورت وقوع حادثه بتوانند خسارت‌های خود را جبران کنند.

مدیرکل مدیریت بحران استان قم از تشکیل ستاد کمک‌های مردمی استان قم به استان‌های سیل‌زده یاد کرد و گفت: این ستاد همچنان در مناطق سیل‌زده درحال خدمت‌رسانی به سیل‌‌زدگان است.

وی حضور مستمر مدیران را عاملی در کاهش خسارت‌های ناشی از سیلاب در قم دانست و اظهار کرد: با هماهنگی‌هایی که به صورت لحظه‌ای انجام می‌شد نمی‌گذاشتیم سیلاب وارد روستایی شود که این امر در کاهش خسارات بسیار تاثیرگذار بود.