سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان قم با تاکید بر اینکه شرکت آب منطقه‌ای استان قم به‌عنوان مجری با دخل و تصرف در بستر رودخانه‌ها برخورد می‌کند، گفت: بسیاری از ساخت و سازها در دهه‌های گذشته صورت گرفته و گاهی در بستر رودخانه‌ها سند هم صادر شده است به همین علت برای رفع آسیب دولت باید برخی از اماکن را خریداری و بعد اقدام به تخریب کند.

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم، احمد حاج‌حسینی مسگر مدیرعامل آب منطقه‌ای استان قم ظهر امروز در نشست میزگرد رسانه‌ای «واکاوی نقش آبخیزداری در جلوگیری از وقوع سیل و تهدیدهای پیش‌روی قم» که در دفتر خبرگزاری فارس قم برگزار شد،با اشاره به تهدیدهای پیش‌روی استان قم در حوزه سیلاب‌ها اظهار کرد: در حوزه سیلاب که ناشی از بارش است سه فاکتور را اگر مؤثر بدانیم موضوع شدت، مدت و دامنه بارش است که هر سه این فاکتورها از کنترل خارج است و نمی‌توانیم در آن‌ها دخل و تصرفی داشته باشیم.

وی از برگزاری همایش تغییر اقلیم و آثار این امر بر پدیده‌های مختلف در وزارت نیرو یاد کرد و گفت: بسیاری از این حوادث امروزی را در آن همایش مطرح کردند اما نسبت به آن‌ها بی‌توجه بوده‌ایم؛ ما در قم میزان بارش 24 میلی‌متر را طی 9 دقیقه داشتیم که با این حجم بارش هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم؛ ما نمی‌توانیم با سیل مقابله کنیم فقط می‌توانیم آن را کنترل و مدیریت کنیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قم خاطرنشان کرد: با توجه به تغییر اقلیمی که اتفاق افتاده و اینکه ما محکوم به سازگار کردن خود با طبیعت هستیم بایستی به سمتی حرکت کنیم که در بستر و حریم رودخانه‌ها و در تقاطع با رودخانه‌ها ساخت و ساز خاصی نداشته باشیم، با توجه به شرایط جوی باید بپذیریم این سیلاب‌ها قابل جلوگیری نیست چراکه الگوی بارش فرق کرده و ما فقط می‌توانیم سازگاری با این شرایط را رقم بزنیم.

*منافع سیلاب قم بیشتر از خسارات آن بوده است

وی با بیان اینکه منافع سیلاب در قم از خسارت‌های آن بیشتر بوده است، گفت: اکنون شاهد روان‌آب در رودخانه‌هایی هستیم که سال‌هاست در آن‌ها آبی نبوده، ما نگران ریزگرد نمکی دریاچه‌ها و تالاب‌ها بودیم اما ورود سیلاب موجب رفع تهدید این مناطق به صورت نسبی شده است و اکنون باید از این منابع آبی موجود به شیوه مطلوب استفاده کنیم.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس پژوهش‌های انجام شده بایستی در شهرهای خود، طراحی‌ها را به صورتی انجام دهیم که رودخانه بتواند سیلاب با دوره بازگشت صد ساله را عبور دهد سیلابی که احتمال وقوع آن در هر سال یک درصد است، در مورد اینکه آیا شهر و رودخانه قم در مقابل چنین سیلابی ایمن است یا نیست، باید بگوییم که نیست.

حاج‌حسینی مسگر با اشاره به احداث بیمارستان خاتم در مسیر سیلاب مطرح کرد: در مورد این بیمارستان هزار تخته‌خوابی با محدودیت زمین و شرایطی که سرمایه‌گذار داشت مواجه بودیم اما باید پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهیم تا در صورت وقوع حادثه شاهد جبران خسارت‌های سنگین نباشیم به همین علت به سرمایه‌گذار هشدارهای لازم را را ارائه کرده که از 100 هکتار زمین این بیمارستان، 9 هکتار در بستر مسیر سیلاب است.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذار زمانی که این آسیب را متوجه شد طرح ایجاد کانال جایگزین را دنبال و شرایط را تغییر دادند و در طرحی که اکنون درحال دنبال شدن است مشکل خاصی وجود ندارد.

حاج‌حسینی مسگر با بیان اینکه رودخانه بستر رود است، تصریح کرد: هر زمانی که رودخانه را به خیابان تبدیل کردیم باید منتظر باشیم که روزی خیابان رودخانه شود، مشکل شهر قم و بسیاری از شهرها این است که در اطراف رودخانه‌ها شکل گرفته و بعد معضل ترافیک مهم‌ترین معضل آن‌ها شده است.

وی با تاکید بر اینکه شرکت آب منطقه‌ای استان قم به‌عنوان مجری با دخل و تصرف در بستر رودخانه‌ها برخورد می‌کند، افزود: بسیاری از ساخت و سازها در دهه‌های گذشته صورت گرفته و گاهی در بستر رودخانه‌ها سند هم صادر شده است به همین علت برای رفع آسیب دولت باید برخی از اماکن را خریداری و بعد اقدام به تخریب کند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قم گفت: در مقطعی قرار بود که از ظرفیت رودخانه قمرود برای کمک به ترافیک شهر استفاده شود اما اقداماتی انجام می‌شود که چارچوب‌های مورد نظر را نقض می‌کند؛ ما باید به سمتی برویم که تهدید این رودخانه را جدی بگیریم.

*رمپ‌های رودخانه قمرود باید جمع‌آوری شود

وی خاطرنشان کرد: اکنون 18 رمپ ورودی و خروجی در رودخانه قمرود داریم که باید جمع‌آوری شود، این بلوار ایجاد شده در مسیر رودخانه امتیازی برای شهر است که تبعات آن از امتیاز آن بسیار سنگین‌تر خواهد بود، به همین علت ایمن کردن و تاب‌آوری رودخانه قم‌رود مقابل سیلاب‌هایی با دوره بازگشت صد ساله باید مورد توجه قرار گیرد.

حاج‌حسینی مسگر یکی از اثرات مثبت بارش‌های اخیر را استفاده نکردن کشاورزان از چاه‌های زیرزمینی دانست و تاکید کرد: این چاه‌ها از 20 اسفندماه سال گذشته تاکنون خاموش شده است درحالی‌که میزان برداشت ما از منابع آبی زیرزمینی 150 تا 200 متر مکعب بیش از ظرفیت موجود است و این وضعیت بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی بسیار اسفناک و شدید است.

وی ادامه داد: با وضعیت موجود می‌توانیم بگوییم که در تخریب کیفی و کمی منابع آب زیرزمینی در گروه استان‌های رده نخست کشور هستیم و این سیلاب نباید ما را از موضوع اصلی بحران کم‌آبی دوره نگه دارد.

حاج‌حسینی مسگر با اشاره به اینکه در پشت سدها بیش از 100 متر مکعب آب نگهداری شده است، عنوان کرد: حجم آب سد 15 خرداد در سال 86 به 40 میلیون متر مکعب رسیده اما با بارش‌های فروردین‌ماه امسال به 70 میلیون متر مکعب رسیده است.

*حجم آب سد کوچری 100 میلیون متر مکعب افزایش داشته است

وی از افزایش 100 میلیون متر مکعبی آب سد کوچری یاد کرد و گفت: اثرات سیلاب در سال‌های آینده مشخص می‌شود به‌عنوان مثال،در یک تا دو سال آینده آب شرب قم به راحتی تامین می‌شود هر چند عمده مصارف ما مصرف کشاورزی است؛ نفوذ و تغذیه‌ای که در بستر رودخانه‌ها بر اثر بارش‌های اخیر اتفاق افتاده است جوابگوی افت آبی که در استان قم داشتیم نیست، سالی یک متر آب زیرزمینی استان پایین رفته که تا جبران شود بسیار طول می‌کشد.

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان قم با بیان اینکه مصرف آب شرب روستاها و شهر قم نزدیک به 130 میلیون متر مکعب است، تصریح کرد: بیش از 85 تا 90 درصد این شرب از آب‌های سطحی مصرف می‌شود؛ در بخش کشاورزی نیز 500 میلیون متر مکعب آب مصرف می‌شود و طرح استفاده از آب سرشاخه‌های دز کمک کرد تا مصرف از آب زیرزمینی در قم به حداقل برسد.