سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

تا قبل از سال 76 که اقداماتی از سوی منابع طبیعی استان قم در منطقه کوه نمک صورت نگرفته بود، باد همراه با گردوغبار جولان می داد و هوای شهر قم را کاملاً منقلب می ساخت. به گونه ای که قم در بیشتر روزهای فصل پاییز و زمستان آسمان غبارآلود داشت اما اکنون منابع طبیعی با ایجاد پوشش گیاهی و استقرار گونه های تاغ و آترپیلکس به وسعت 6 هزار هکتار در منطقه کوه نمک توانست به شکل چشمگیری این کانون بحرانی را مهار نموده و شهر را در امنیت زیستی فرو ببرد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم به نقل از پیام طبیعت،رائد کمالی مقدم معاون آبخیزداری منابع طبیعی قم ما را به کوه نمک برد تا کارکرد های منابع طبیعی را به نظاره بنشینیم. دشت هایی پر از آتریپلکس و هلالی های آبگیری که باران را به انتظار نشسته تا نزولات آسمانی را ذخیره کنند برای بذرهایی که پاشیده می شوند تا سرسبزی را برای کوه نمک به ارمغان آورند، همگی حکایت از این داشتند که منابع طبیعی برای امنیت زیستی قم آستین بالا زده تا شهر آرام بگیرد.

کمالی وسعت کانون های بحرانی کوه نمک را 29 هزار هکتار اعلام کرد و گفت: از 105 هزار هکتار کانون های بحرانی که در قم وجود دارد 29 هزار هکتار آن در کوه نمک است.

6هزار هکتار از کانون های بحرانی منطقه کوه نمک سبز شده است

به گفته کمالی تا کنون 6هزار هکتار از کانون های بحرانی منطقه کوه نمک با گونه های تاغ و آتریپلکس پوشش داده شده و کار مطالعات 53 هزار هکتار نیز به پایان رسیده  است که با برنامه ریزی های صورت گرفته و اعتباراتی که از محل استانی و موافقت نامه دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها تامین می گردد اقدامات نهال کاری، بذرکاری و ذخیره نزولات انجام می شود.او می گوید: کوه نمک در زمانی جزء مراتع خوب و سامانه عرفی مردم بود و مردم در این منطقه پروانه چرای دام دارند اکنون دامداران با منابع طبیعی یکدل شده اند که دام در عرصه وارد نمی کنند تا اقدامات مرتعی، بیابان زدایی و آبخیزداری انجام شود.

معاون آبخیزداری که سرپرستی معاونت فنی اداره منابع طبیعی قم را عهده دار است در ادامه می گوید: میزان بارندگی سالانه قم 150 میلیمتر است و شرایط اقلیمی این شهر شکننده و خشک است و منطقه کوه نمک نزدیک ترین کانون بحرانی به شهر قم است و ناچاریم که هلالی های آبگیر را در طبیعت مستقر کنیم تا این میزان نزولات آسمانی را ذخیره نماید.

**آب در قم اکسیر است

کمالی همچنین می گوید آب در قم اکسیر است و باید به کاشت گونه هایی روی بیاوریم که اولاً سازگار با محیط قم باشد و دیگر اینکه کم آب بر باشد و این گونه های آتریپلکس و تاغ هستند که با محیط قم می سازند و چندان آب دوست نیستند.

وی گفت: 1750 هکتار سهمی است که باید در کوه نمک توسط منابع طبیعی و مردم سبز شود تا تونل بادی که از غرب قم به شرق سرازیر می شود گردوغبار با خود حمل نکند.

او می گوید: البته نهال کاری 750 هکتار از این اراضی در کوه نمک به پایان رسیده و مابقی آن یعنی 1000 هکتار با مشارکت مردم کاشته می شود.

وی خاصیت گونه های تاغ، گز و آتریپلکس را برای دام خوش خوراک دانست و گفت: این گونه ها سپر بلا و پیشاهنگ هستند که مستقر می شوند تا سایر گونه های خودرو سر از خاک در آورند، جوانه زنند و به زندگی ادامه دهند.

**یک میلیون هکتار منابع طبیعی در قم خود نمایی می کند
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان قم در ادامه به خبرنگار اعزامی ما گفت: یک میلیون هکتار منابع طبیعی در قم خود نمایی می کند که از این میزان 400 هزار هکتار آن به سمت بیابانی شدن پیش می رود. این عرصه 400 هزار هکتاری روزگاری مراتع خوش آب و علف بود که به مرور تخریب شد و زمینه را برای تولید ریزگرد و فرسایش خاک مهیا کرده است.

کمالی مقدم همچنین خاطر تشان کرد: 105 هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان جزء کانون بحرانی تولید گردو غبار محسوب می شود که 29 هزار هکتار آن در کوه نمک واقع شده است و مابقی آن در چهار نقطه قم پراکنده هستند.

او می گوید: منابع طبیعی در قم راه درازی در پیش دارد و حالا حالاها باید کار کند، نهال بکارد و پوشش گیاهی ایجاد کند تا شهر به امنیت زیستی کامل برسد.

**افزایش 148هکتاری مساحت جنگلی استان قم در سال جاری
در بخش دیگری از بازدیدها با معاون فنی اداره منابع قم وارد عرصه ذخیره گاهی بادام کوهی در منطقه علی آباد نیزارشدیم. مرتضی داوودی رییس اداره جنگل کاری به تشریح اقدامات منابع طبیعی استان در این بخش پرداخت.

**بادام کوهی؛ گونه ای سازگار با شرایط اقلیمی قم
مرتضی داوودی در ادامه به میزان بارش های کم استان قم اشاره کرد و به فرستاده روابط عمومی گفت: با توجه به شرایط اقلیمی موجود برای توسعه فضای سبز به ‌کاشت گونه‌های گیاهی مثل بادام کوهی روی آوردیم که هم به آب کم نیازمند است و هم بلحاظ ذخیره‌گاهی حائز اهمیت است.

وی با اشاره به اینکه رشد گونه بادام کوهی در مناطق کوهستانی و ارتفاعات قم انجام می‌شود، افزود: عمده بادام کوهی قم در حوزه‌های علی آباد نیزار، محمودآباد، دستجرد و فوجرد است که بسیاری از این مناطق را به عنوان ذخیره‌گاه شناسایی کرده و مورد کنترل و حفاظت قرار می‌دهیم.

سرانجام از این مسئول جنگل کاری درباره نحوه نهال کاری و اینکه با توجه به شرایط اقلیمی قم در هر هکتار چند نهال کاشته می شود، پرسیدیم که در جواب ما گفت: با توجه به دستورالعملی که توسط مرکز جنگل های خارج از شمال برای ناحیه رویشی مختلف بویژه ناحیه ایرانی- تورانی ارسال شده است بر اساس استاندارد، 200 اصله نهال در هکتار انتخاب شده است که نهال های کاشته شده در منطقه ذخیره گاهی بادام کوهی است که سازگار با شرایط کوهستانی قم است و تامین این نهال ها از نهالستان های یزد که با شرایط اقلیمی قم همخوانی دارد انجام می شود