سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

محمود دلشادفر عنوان کرد

اجرای 552 بند در استان قم با اعتباری بیش از  400 هزار میلیون ریال/ بند خاکی ارزان‌ترین بندهاست

رئیس اداره آبخیزداری و حفاظت خاک اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم از وجود 70 زیر حوضه آبخیز در این استان یاد کرد و گفت: در 35 زیرحوضه 552 بند با حجم حدود دو میلیون و 350 هزار متر مکعب و اعتباری بالغ بر 400 هزار میلیون ریال ایجاد شده است که این فعالیت‌های مکانیکی جدای از فعالیت‌های بیولوژیکی و بیومکانیکی است.

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم، محمود دلشادفر با اشاره به اینکه چهار حوضه آبخیز با 70 زیر حوضه در استان قم وجود دارد، اظهار کرد: برای بهره‌مندی مطلوب از منابع آبی این حوضه‌ها اجرای فعالیت‌های مختلف آبخیزداری از جمله احداث بند در دستور کار اداره ‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم قرار دارد.

وی با بیان اینکه تاکنون بیش از 552 بند با حجم دو میلیون و 350 هزار متر مکعب و اعتباری بیش از  400 هزار میلیون ریال در 35 زیرحوضه آبخیز استان قم ایجاد شده است، اضافه کرد: بند سنگ ملاتی را با هدف کنترل سیل، بند گابیونی یا توری سنگی را با هدف کنترل رسوبات و بندهای خاکی را نیز با اهداف کنترل سیلاب، تغذیه قنات‌ها و چشمه‌های زیر دست ایجاد می‌کنیم.

رئیس اداره آبخیزداری و حفاظت خاک اداره‌ کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم خاطر نشان کرد: تا پایان سال 1395 در مجموع حدود 264 بند گابیونی با حجم 110 هزار و 506 متر مکعب و اعتباری بالغ بر 66 هزار و 489 میلیون ریال، 167 بند سنگ ملاتی با حجم 118 هزار و 985 متر مکعب و اعتباری بالغ بر 45 هزار و 119 میلیون ریال و 12 بند خاکی با حجم 325 هزار و 719 متر مکعب و اعتباری بالغ بر 13 هزار و دو میلیون ریال برای مدیریت حوضه‌های آبخیز ایجاد شده است.

وی از اجرای هفت سیستم پخش سیلاب با حجم یک میلیون و 173 هزار و 189 متر مکعب و اعتباری بالغ بر چهار هزار و 140 میلیون ریال یاد کرد و گفت: بندهای خشکه‌چین نیز با حجم 53 هزار و 335 متر مکعب و اعتباری بالغ بر هشت هزار و 233 میلیون ریال در برخی از زیرحوضه‌های آبخیز ایجاد شده است.

دلشادفر خاطرنشان کرد: بندهای سنگ ملاتی به منظور کنترل سیل ایجاد می‌شود هر چند اهداف دیگر از جمله تغذیه آب چشمه‌ها و قنوات را تامین می‌کند اما هدف اصلی آن کنترل سیل است که از سنگ و سیمان ساخته می‌شود.

وی ادامه داد: بندهای گابیونی یا توری سنگی برای افزایش عمر سدهای بزرگ که توسط وزارت جهاد کشاورزی و نیرو به منظور جمع‌آوری آب احداث شده، در بالادست این سدها ایجاد می‌شود تا رسوبات پشت بندهای گابیونی متوقف شود، این بندها شامل تور و سنگ می‌شود که در حقیقت حکم صافی را دارد.

دلشادفر با اشاره به اینکه بندهای خاکی بیشتر به‌منظور کنترل سیلاب و تغذیه قنات‌ها و چشمه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، تصریح کرد: بندهای سنگ ملاتی، گابیونی و خاکی اهداف یکدیگر را به صورت مشترک نیز محقق می‌کنند.

وی با بیان اینکه بر اساس منابع قرضه استفاده از بندهای سنگ ملاتی، گابیونی و خاکی در هر منطقه‌ای احداث می‌شود، عنوان کرد: زمانی که مطالعات تفصیلی در زیر حوضه‌ها انجام می‌شود، کارشناسان متخصص مشخص می‌کنند که بهتر است از کدام مصالح برای ایجاد بند استفاده شود.

دلشادفر از پایین بودن هزینه بندهای خاکی نسبت به دیگر بندها یاد کرد و گفت: هزینه بندهای گابیونی و سنگ ملاتی برای هر متر معکب نزدیک به 400 هزار تومان است درحالی‌که این هزینه در بندهای خاکی برای هر متر مکعب به 50 هزار تومان کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه پروژه‌های پخش سیلاب نیز ترکیبی از چند بند خاکی پشت سرهم است که مازاد آن به رودخانه‌ها هدایت می‌شود، گفت: هزینه بندهای خشکه‌چین برای هر متر مکعب نزدیک به 150 هزار تومان است که این بندها نیز بیشتر به منظور کنترل سیل و رسوب ایجاد می‌شود و با توجه به استحکام کمتری که نسبت به بندهای خاکی، سنگ ملات و گابیونی دارد در آبراهه‌های فرعی استفاده می‌شود که خطر سیلاب قوی ای ندارند.